Afet İnan Kimdir? (Ayşe Afet İnan)

Atatürk'ün manevi kızı olarak bilinen, Türk tarihinin en önemli kadın bilim insanlarından olan tam adı ile Prof. Dr. Ayşe Afet İnan; 30 Ekim 1908 tarihinde Doirani ya da Toyran olarak adlandırılan Makedonya bölgesinde bulunan yerleşim yerinde dünyaya gelmiştir. Babası İsmail Hakkı Bey ve annesi Şehzane Hanım'dır. Köklü bir geçmişe sahip olan İnan ailesi, mektepli olmalarıyla da bilinmekte olup, bu nedenle İnan'ın eğitimine önem verilmiştir. Afet İnan kimdir? sorusuna kapsamlı bir cevap vereceğimiz bu biyografide aynı zamanda Afet İnan hayatı ile ilgili detaylara da ulaşabileceksiniz. 

• İnan, ilkokula Adapazarı'nda 4 Mart 1912 tarihinde başlamıştır. Ankara ve Eskişehir'in ilçesi olan Mihalıççık'ta ilk ve ikinci sınıfları okumuştur.
• 15 Mayıs 1915'te annesi Şehzane Hanım verem nedeniyle hayatını kaybetmiştir.
• 1916 yılında babası İsmail Hakkı Bey'in Orman Müfettişi olarak Ankara'ya atanması sonucunda Ankara'ya yerleşerek, burada yaşamaya başlamışlardır.
• Ankara'da Ravza-i Nisvan isimli ilkokula gitmeye başlayan İnan, daha sonra I. Dünya Savaşı'na tanıklık etmiş ve 1917 yılında savaş sırasında Çanakkale'ye yerleşmiş, ardından 1920 yılında 6 yıl süren ilkokul dönemini tamamlamıştır.
• Aile dostları olan Arif Hoca'dan özel dersler almış, o dönem bulabildiği tüm kitapları okumuştur.
• Babasının kendisine aldığı Fransızca atlas üzerinden Latin harflerini öğrenmeye ve okumaya başlamıştır.
• 1925 tarihinde Bursa Kız Öğretmen Okulu'nu başarıyla tamamlayan Ayşe Afet İnan, daha sonra İzmir'de bulunan Redd-i İlhak İlkokulu’na öğretmen olarak atanmıştır.
• 11 Ekim 1925 tarihinde Afet İnan'ın okulunun Mustafa Kemal Atatürk'ün onuruna çay partisi verileceğini duyan İnan, partiye katılmış ve Atatürk ile görüşmüştür. İnan'ın annesinin Selanik'in Doyran/Toyran kasabasında doğduğunu duyan Mustafa Kemal Paşa, ilgisini çeken bu durum sonrasında Afet İnan'la ilgilenmeye başlamıştır.
• Atatürk onunla özel olarak ilgilenmeye devam etmiş ve onun Paris'te eğitim alması için gerekli çalışmaları yapmıştır. 
• Daha sonra 1925 tarihinde İsviçre'nin Lozan kendine giden İnan, 1925 ve 1927 tarihleri arasında Rochment Yatılı Okulu’nda eğitim görmüştür.
• Türkiye'ye dönen İnan, daha sonra Notre Dame de Sion Fransız Kız Lisesi’nde 1927 ve 1929 tarihleri arasında yatılı olarak eğitim görmüştür.
• 14 Ekim 1935'te İsviçre’de bulunan Cenevre Üniversitesi, Yakınçağ ve Modern Tarih Bölümü'ne, Antropolog Eugene Pittard’ın yanına gönderilen İnan, çok kapsamlı bir eğitim almıştır. Ancak bu eğitim Atatürk tarafından planlanmıştır. Çünkü eğitim sürecinde sıklıkla Atatürk'ün yanına gelmiştir.
• 1935 tarihinde Türk Tarih Kurumu'nun ilk başkanı Yusuf Akçura’nın yönetiminde asbaşkanlığa seçilmiştir.
• 9 Ocak 1936 tarihinde Atatürk tarafından açılan Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesinde Tarihe Giriş isimli ders vermiştir. Bu ders onun ilk dersi olmuştur.
• 4 Temmuz 1940 tarihinde Dr. Rıfat İnan ile tanışmış, Çankaya’da Cumhurbaşkanı İsmet İnönü tarafından nişan yüzükleri takılarak evlenmişlerdir.
• 16 Haziran 1950'de profesör olmuştur.
• Ayşe Afet İnan, eşi Dr. Rıfat İnan’ı 10 Ekim 1960'ta trafik kazası sonucunda kaybetmiştir.
• 1971 tarihinde Atatürk ilkelerini incelemek üzere Başbakanlığa bağlı bir Atatürk Akademisi kurulmasını talep etmiştir. Ardından 1971 ve 1973 tarihleri arasında ilgili kurumda görev yapmıştır.
• 1960 ile 1977 tarihleri arasında Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Müdürlüğü yapan Afet İnan, daha sonra kendi talebi ile emekliye ayrılmıştır.
• Türk ve cumhuriyet kadınının en önemli sembollerinden ve aynı zamanda Atatürk'ün manevi kızı olan Prof. Dr. Ayşe Afet İnan, geçirdiği ani bir kalp krizi sonrasında, 8 Haziran 1985'te Ankara'da hayata gözlerini yummuştur.

Atatürk'ün izinden ilerleyen ve daima Türk kadınının üstün olduğunu vurgulayan Afet İnan, 77 yıllık hayatında, makale ve kitap kategorilerinde toplam 87'den fazla eser üretmiştir. Prof. Dr. Ayşe Afet İnan hayatı kısaca bu şekilde açıklanabilir.

Kaynak: www.ataturkansiklopedisi.gov.tr

77 yıllık yaşamında Sosyoloji, Antropoloji ve Tarih alanında çalışmalar yapan Afet İnan, pek çok devlet kurumunda asbaşkanlık ve başkanlık yapmış, bazı kurumların kurucuları arasında yer almıştır. Atatürk ilkelerine sıkı sıkıya bağlı olan Afet İnan, Türk kadın bilim insanları arasında en ön sıralarda yer almaktadır. 77 yıllık hayatında kaleme aldığı ve Atatürk'ün el yazılarından derlediği pek çok kitabı bulunan Ayşe Afet İnan, Türk tarihi açısından çok önemli adımlar atmıştır. Ayşe Afet İnan'ın kitapları ise aşağıdaki gibidir:

• Kemal Atatürk'ü Anarken
• M. Kemal Atatürk'ün Karlsbad Hatıraları
• Kurtuluş Savaşında Türk Kadını
• Atatürk'ten Mektuplar
• Eski Mısır Tarih ve Medeniyeti
• Türkiye Halkının Antropolojik Karakterleri ve Türkiye Tarihi
• Mimar Koca Sinan
• Tarih Boyunca Türk Kadınının Hak ve Görevleri
• Medeni Bilgiler
• Milliyet Matbaası
• Atatürk Hakkında Konferanslar
• Türk Devrim Konferansları, 
• Türk Amirali Pirî Reis’in Hayatı ve Eserleri
• Piri Reis’in Amerika Haritası
• Herkesin Bir Dünyası Var
• Atatürk’ün Askerliğe Dair Eserleri
• Tarih Üzerine İnceleme ve Makaleler
• Atatürk’ten Yazdıklarım
• Türkiye Cumhuriyeti ve Türk Devrimi
• Cumhuriyetin 50. Yılı için Köylerimiz

Yukarıdaki kitaplar Pro. Dr. Ayşe Afet İnan'ın 77 yıllık hayatında yazdığı kitaplardan yalnızda bazılarıdır. Bunun dışında pek çok farklı makale ve kitabı da bilim tarihine kazandırarak, hayata gözlerini yummuştur. Afet İnan'ın eserleri bu şekilde özetlenebilir. Ayrıca Afet İnan Atatürk ilke ve inkılapları üzerinden ilerleyerek, Atatürkçü düşünceyi daima vurgulamıştır.

Cumhuriyet tarihinin en önemli kadın bilim insanlarından olan Prof. Dr. Ayşe Afet İnan, Türk Tarih Tezi'ni ortaya koyan tarihçilerimizdendir. Ayrıca Cumhuriyet tarihinin ilk tarih profesörlerinden bir tanesi olan İnan, Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi'nde Türk Devrim Kürsüsü'nü kurma başarısı göstermiştir.

Atatürk'ün manevi kızı olan Afet İnan, 77 yıllık hayatına 80'den fazla makale ve kitap sığdırmış ve Atatürk'ün el yazmalarını kütüphanelerimize kazandırmıştır. Türk Medeniyeti ve Devrim Tarihi ile ilgili yaklaşık 50 kitabı ve makalesi bulunan İnan, cumhuriyetin aydınlık yüzlerindendir.